Paard laten stoppen met bokken

Een paard laten stoppen met bokken is belangrijk voor jullie beider veiligheid.

Met dit gedrag kan het paard zichzelf bezeren, maar ook de ruiter serieus letsel toebrengen.

Waarom bokt een paard eigenlijk?

En hoe kan je ervoor zorgen dat hij hiermee stopt?

In dit artikel gaan we in op de oorzaken en het afleren van bokken.

Paard bokt ineens

Wanneer een paard plotseling van gedrag verandert, is dit een belangrijk signaal voor de eigenaar en verzorger. Zo ook met bokken.

Bokken is een gedrag dat vanuit allerlei oorzaken kan ontstaan. Maar voordat men dit oppakt in de training, dient het dier medisch onderzocht te worden. Want bokgedrag kan voortkomen door problemen vanuit het lichaam.

Vaak zien we de volgende algemene oorzaken bij een bokkend paard

• Angst
• Blijdschap
• Onmacht
• Pijn
• Verzet

Lees ook: Waarom paard steigert

Misschien verbaast het je om “blijdschap” tussen de thema’s te zien staan. Maar bokken is niet altijd afkomstig vanuit een negatieve situatie. De joligheid van even de benen strekken of uitzicht op iets leuks/lekkers kan vaak wel een bokje of twee uitlokken!

Aan de overige thema’s kan allerlei problematiek ten grondslag liggen. Dit kan vanuit het lichaam komen, maar ook vanuit de omgang of training.

Hoe ontstaat deze problematiek?

Lees ook: Waarom paard fleemt

Paard bokt tijdens het rijden

Vaak wil een bokkend paard ons iets duidelijk maken. Door deze heftige beweging hebben ze sowieso snel onze aandacht getrokken.

Wanneer het paard zonder ruiter in de wei staat, kan het jolige gedrag vaak geen kwaad. Het paard heeft hier voldoende bewegingsruimte, mits hij niet compleet de controle verliest.

Dit gedrag vormt wél een probleem als het in één van de volgende situaties voorkomt.

1. Op de grond, bijvoorbeeld tijdens de verzorging

2.  Tijdens het longeren

3. Met rijden

Hier zien we dan ook de meeste ongelukken gebeuren, zowel bij paard als ruiter. Zowel tijdens het rijden als met longeren kunnen er enkele jolige bokkensprongen ontstaan.

Maar blijft dit gedrag aanhouden of zie je het op zeer specifieke momenten? Dan geeft het een signaal.

Angst

Bij angst kan een paard door te bokken hetgeen dat de angst veroorzaakt wegjagen of kwijtraken. Denk hierbij aan een blaffende hond die hem lastigvalt of een ‘enge’ ruiter.

Onmacht

Bokken kan ook voortkomen uit onmacht. Een voorbeeld is het voermoment, wanneer het paard simpelweg niet zelf zijn eten kan pakken. Dan moet je frustratie er op de één of andere manier uit!

Pijn

Ook pijn kan tot bokgedrag leiden. Denk hierbij aan een zere rug tijdens het rijden, of niet kunnen aandraven door een blessure. Bokken is hierbij een uiterst signaal naar de ruiter.

Verzet

Hiernaast kan bokken verzet aangeven. Als voorbeeld nemen we de verkeerstraining. Vertrouwt het paard de omgeving (auto’s, tractoren, fietsers) niet, maar houd jij hem tegen om weg te rennen? Dan kan hij in verzet gaan bokken.

Vaak komt verzet voort uit angst of pijn, maar kan vervolgens geheel op zichzelf voortbestaan. Zonder dat de initiële aanleiding nog een actieve rol speelt.

Ook kan verzet uit verwarring voortkomen. Denk aan een jong paard, dat jouw galophulp tijdens het longeren nog niet goed begrijpt. Of misschien vindt hij galopperen nog erg moeilijk. Ook dan kan er verzet optreden.

Paard laten stoppen met bokken

Bokt je paard niet uit joligheid? Dan is het belangrijk om rustig te blijven en de boel te kalmeren. Begint het paard erg te bokken, dan verlies je snel de controle en kan de situatie uit de hand lopen.

Het belangrijkste is dus om eerst je paard weer controle te krijgen.

Bokken bij de ruiter

Bokt je paard tijdens het rijden? Ga dan diep zitten en hang wat achterover om de bok uit te zitten. Vervolgens trek je aan de teugels het paardenhoofd helemaal naar links of naar rechts.

Op deze manier kan het paard alleen nog maar in een kleine cirkel lopen.

Trek nooit de teugels hard aan naar achteren! Hierdoor kan het paard nog beter bokken of kan hij vallen, met alle gevolgen van doen.

Laat het paard net zo lang in een cirkel lopen tot hij stilstaat. Maak deze cirkel zo klein mogelijk, dan kan het nooit lang duren.

Pakt het paard het bit vast? Pak dan één kant van de teugels en trek hem met twee handen om. Hij moet in dat cirkeltje gaan lopen, anders gaat hij alleen maar harder en hoger bokken.

Lukt het je niet om het paard om te trekken? Dan kun je jezelf van het paard laten glijden, wanneer jullie niet in de buurt van de bakrand zijn.

Veilig vallen luistert heel nauw. Weet je niet hoe dit moet? Vraag dan zo snel mogelijk een val-les aan je instructeur.

Bokken op de grond

Sta je naast het paard? Duw dan het hoofd omhoog en van je af. Zet zelf een stap naar voren, weg bij de bokkende achterhand.

Een paard kan alleen bokken wanneer hij zijn hoofd naar beneden doet, en door hem van je af te duwen wordt je minder snel geraakt door de rondvliegende achterbenen.

Bokt een paard herhaaldelijk aan de longeerlijn? Trek hem dan scherp om. Voorkom dat hij je omtrekt aan de longeerlijn. Laat de lijn vieren, en geef een korte, sterke ruk waarna je weer loslaat.

Ga niet hangen, dat win je nooit van 600 kilo rennend paard!

Wat te doen met een bokkend paard

Is je paard gestopt, dan is het belangrijk te achterhalen waar het gedrag vandaan komt.

Kijk kritisch naar het moment wanneer je paard begon met bokken. Kwam dit duidelijk uit angst of onmacht voort? Of kan misschien pijn de aanleiding zijn?

Laat in dit geval je paard medisch keuren door een dierenarts en professionals zoals een hoefsmid of osteopaat. Bespreek het voorval precies met hen, zodat ook zij kunnen nadenken over de herkomst van het probleem.

Paard bokken afleren

Vervolgens ga je in de training kijken hoe je dit bokgedrag af kunt leren. Bokken is namelijk een zelf belonend gedrag. Door te bokken, raakt het paard de ‘enge’ prikkel kwijt of komt onder die moeilijke oefening uit.

Op deze manier levert dit gedrag het bokkende paard iets op.

Blokkeren

Daarom is het belangrijk, dat in de training het bokgedrag altijd gelijk geblokkeerd wordt. Door het gedrag toe te staan, verkrijgt het paard iets door zijn gedrag. Het kan zelfs de aanleiding (bijvoorbeeld pijn) erger maken!

Bij het afleren van gedrag, staat dus centraal dat het nooit meer toegelaten mag worden.

Dit betekent niet, dat je het paard stop moet zetten elke keer wanneer hij bokt. Ook dit kan een beloning vormen. Rijd het kleine cirkeltje en open deze volte wanneer je paard stopt met bokken. Geef hiervoor druk met je binnenbeen en begeleid met je buitenhand.

Vervolgens rijd je door. Zorg hierbij dat je het paard voldoende voorwaarts houdt. Bokt je paard weer? Trek hem om en rijd het cirkeltje weer tot hij stopt.

Socialisatie

Besteed voldoende tijd aan de socialisatie van je paard. Dit betekent, dat hij rustig de tijd krijgt om aan allerlei prikkels te wennen en hier op een normale manier mee om te gaan. Denk aan verkeer, maar ook verschillende locaties, andere dieren, andere mensen, muziek, wind en ga zo maar door.

Desensitisatie

Vervolgens kun je het paard leren zich niet voor prikkels af te sluiten, maar hier minder (fel) op te reageren. Dit doe je door middel van desensitisatie training.

Het afsluiten voor prikkels kan juist voor angst zorgen, wanneer de prikkel toch ineens “binnen komt”.

Bij desensitisatie wordt een prikkel rustig en licht geïntroduceerd, waarbij het paard beloond wordt wanneer hij ontspant. Vervolgens wordt de prikkel steeds meer geïntensifieerd, waarbij de focus onverminderd op de ontspanning van het paard ligt.