Paardenhoeven verzorgen

De paardenhoeven verzorgen is één van de belangrijkste onderhoudspunten voor de paardeneigenaar. Want zonder gezonde hoeven, heb je geen gezond paard.

De kwaliteit van de voeten heeft grote invloed op het welzijn en gebruik van het paard. Daarom moeten ze goed gecontroleerd en bijgehouden worden.

Maar de ene voet, is de ander niet…

Sommige paarden hebben ijzers nodig, anderen olie of vet en weer anderen juist specifieke voeding.

Wat is extra belangrijk voor de voeten van jouw paard?

Lees er nu alles over in ons artikel over hoefverzorging.

Het belang van gezonde hoeven

Gezonde hoeven zijn onmisbaar voor het goed functioneren van het paardenlichaam. Ze bestaan voor een groot deel uit hoorn, met ondersteunend bot en weefsel binnenin.

Maar ondanks de harde hoornlaag, is de voet flexibeler dan je zou denken.

De hoef van het paard wordt bij beweging afwisselend belast en ontlast. Hierbij zet de voet uit, om vervolgens weer in te krimpen. Dit bevordert de doorbloeding, een vicieuze cirkel die het ‘hoefmechanisme’ genoemd wordt.

Voldoende doorbloeding van de hoef is uitermate belangrijk. Hierdoor worden afvalstoffen vanuit de hoef afgevoerd, terwijl voedingsstoffen voor het functioneren van de voet worden aangevoerd.

Ook al lijkt de hoornen buitenlaag onbeweeglijk, de veerkrachtigheid van de verschillende voetonderdelen is dus onmisbaar. Om deze veerkrachtigheid te behouden, dient de hoef soepel te blijven en niet uit te drogen.

De hoef en de beenstand van het paard zijn nauw met elkaar verbonden. Slijt een hoef verkeerd of te weinig af? Of staat een paard niet goed op zijn benen?

Dan hebben zowel verzorger als hoefsmid een belangrijke klus. Want naast het sturende werk van de hoefsmid, zal de eigenaar in het dagelijks onderhoud de hoefstand goed moeten begeleiden.

Maar waar begin je?

Hoeven uitkrabben

Paardenhoeven verzorgen begint bij het dagelijks uitkrabben. Hierbij controleer je stelselmatig het onderste gedeelte van de hoef.

Om de onderzijde van de paardenvoet te bekijken, moet je hem kunnen optillen.

Hiervoor ga je naast je paard staan, met je rug naar zijn hoofd. Leg je hand op de onderzijde van het been en geef het commando ‘Voet’. Je klopt hierbij zachtjes op het been.

Wanneer het paard zijn been optilt, pak je de hoef vast. Je gebruikt hiervoor de hand aan de kant van het paardenlichaam. Leg deze hand om de buitenste rand van de hoef heen, zodat je een ondersteunend kommetje vormt waar de hoef in kan liggen.

Je vingers wijzen hierbij van het paardenlichaam af.

Op deze manier kan je vrije hand de hoef schoonmaken met de hoevenkrabber. Hoe ga je hierbij te werk?

Hoeven van je paard schoonmaken

Bij het schoonmaken van de paardenhoeven controleer je de hoefwand, zool en zijdelingse straalgroeven aan de onderzijde van de voet. Met het ijzeren, gebogen gedeelte van de hoevenkrabber haal je de zool en zijdelingse straalgroeven leeg.

Ook kun je hiermee steentjes en ander hard vuil loswrikken.

Vervolgens veeg je met het borsteltje op de hoevenkrabber de straal en straalgroeve schoon. Dit stuk van de hoef heeft een rubberachtige structuur. De randen dienen glad, stevig en dicht te zijn, zonder inkepingen of losse stukken.

Vocht is goed om de paardenhoef voor uitdroging te behoeden. Maar teveel vocht kan de straal week maken, waardoor zich bacteriën kunnen ophopen die infecties veroorzaken. Vooral als het paard geregeld op een natte, vieze ondergrond staat.

De daarop volgende infectie in de straal noemen we ‘rotstraal’. Vaak kenmerkt dit zich door een duidelijke, vieze geur en zacht, nattig weefsel met inkepingen en losse stukjes.

Hoefbeslag

Om te voorkomen dat je paard infecties in de hoef krijgt, dien je zijn voeten schoon en droog te houden. Om flexibiliteit te behouden heeft de hoef vocht nodig, maar dit proces dient gecontroleerd te gebeuren.

Ook een goede ondergrond is van groot belang voor de hoeven. Niet alleen in de stal, weide of paddock, maar ook tijdens de training.

Een harde bodem, met ongelijke stukken of brokken losse grond kunnen de zool kneuzen of de hoef beschadigen. Dit kan een hoefzweer veroorzaken, een bacteriële ontsteking in de hoef.

Hiernaast slijt de hoef door contact met harde ondergrond. Dit is een natuurlijk proces. Maar door de manier waarop wij paarden houden, gebeurt dit niet altijd evenredig.

Daarom krijgen onze paarden tegenwoordig vaak hoefbeslag, in de vorm van hoefijzers. Deze behoed de voorste draagrand van de hoef tegen overtollige slijtage en scheuren. Ook kunnen ijzers actief bijsturen naar een juiste voet- en beenstand.

Zowel met als zonder hoefijzers moet een paard één keer in de 6 tot 8 weken bekapt worden. Hierbij knipt de hoefsmid overtollig hoorn weg en maakt de onderzijde van de voet mooi schoon en open. Hierbij wordt ook eventueel beslag gewisseld.

Overleg altijd goed de voor- en nadelen van ijzers met je hoefsmid. Niet elk paard heeft ze nodig, en zeker niet voor altijd. Hiernaast kan beslag gericht op standwijzigingen tot flinke blessures leiden, door veranderde belasting in het lichaam.

In de meeste gevallen bieden ijzers ondersteuning in het proces naar een juiste stand, gang en gezonde, soepele hoeven.

Hoeven van paard scheuren of brokkelen af

Krijgen de hoeven van het paard niet voldoende vocht en vet, dan drogen ze uit. Dit kan tot afbrokkelen of scheuren van de hoornwand leiden.

Wanneer dit op kleine schaal plaatsvindt, zal dit weinig gevolgen hebben voor de gezondheid van de voet en het been. Het is echter wel een duidelijk signaal dat het management omtrent de vochtgraad van de hoeven aangepast moet worden.

Bij grote scheuren en gaten in de hoornwand dient de verzorger acuut actie te ondernemen. De hoefsmid dient de hoef te beoordelen, op functie en gevoeligheid.

Vervolgens dient men een plan van aanpak te maken omtrent het stabiliseren en verkleinen van de beschadigingen. Maar hoe maak je de paardenhoeven eigenlijk sterker, om ze te beschermen tegen beschadiging?

Paardenhoeven versterken

Bij paardenhoeven verzorgen hoort een sterke basis. Hiervoor zijn drie onderdelen van belang in het onderhoud: beweging, invetten en voeding.

Beweging

Bij wilde paarden zie je amper scheuren in de voeten. Deze hebben een dikke hoornlaag en worden door de ondergrond en beweging bij elke stap licht afgesleten. Hierdoor houden ze hun natuurlijk vorm en lengte.

Door ons moderne management zien we echter allerlei problemen ontstaan. Te lange hoeven, erfelijkheidsproblemen en minimale doorbloeding zijn funest voor het ondergestel van het paard.

Daarom dient elk paard dagelijkse beweging te hebben, zowel in de training als in vrije activiteit. Hierbij is een stevige ondergrond van groot belang.

Invetten

Het invetten van de hoef dient met een duidelijk doel te gebeuren. Wanneer men dagelijks een laagje vet op de (droge) hoef smeert, kan er geen vocht meer in het hoorn trekken waardoor de voet uitdroogt.

Dit zorgt voor inflexibiliteit en barsten.

Vet helpt echter ook om vocht binnen te houden. Hierbij moet de hoef minstens 20 minuten op een natte bodem, zoals weidegrond of nat zand gestaan hebben. Het vocht is dan enigszins in de hoefwand getrokken, waarna het vet snelle verdamping voorkomt.

Voedingstoffen

Tegenwoordig bepalen onze paarden niet zelf meer wat ze eten. Hierdoor moet de eigenaar minutieus in de gaten houden welke behoeften zijn viervoeter heeft.

Voor de aanmaak van keratine, een belangrijke proteïne in de aanmaak van hoorn, heeft het paard voldoende zink, koper en selenium nodig. Ook vitamine E en B is belangrijk, vooral vitamine B6 heeft een groot effect op de keratine kwaliteit.

Hiernaast zijn calcium, fosfor en magnesium onmisbaar voor sterke hoeven.

De basis van het lichaam wordt echter gevormd door eiwitten. Het dieet van een paard dient voor veruit het grootste deel uit ruwvoer te bestaan dat deze stoffen in juiste hoeveelheid en kwaliteit aanlevert.

Laat je ruwvoer dus regelmatig testen op samenstelling, om te zien of je paard niets tekort komt.